Wat is fonologisch bewustzijn

Het fonologisch bewustzijn is op een andere manier naar onze taal kijken dan alleen naar de betekenis van woorden en zinnen. Het is het kunnen onderscheiden in kleinere delen. Bijvoorbeeld een woord verdelen in klankgroepen (lettergrepen), rijmen, herkennen van een begin- of eindklank van een woord, verschillende klanken in een woord onderscheiden of juist samenvoegen (“hakken” en “plakken”) en het spelen met klanken in een woord (poes: de /p/ wordt een /m/, dan krijg je moes).

Waarom
Het fonologisch bewustzijn speelt een grote rol bij het leren lezen en schrijven in groep 3. Jonge kinderen vinden het over het algemeen moeilijk om op een andere manier naar woorden te kijken. Het is dan ook belangrijk om hier extra aandacht aan te besteden, zeker als je merkt dat het kind het niet “als vanzelf” oppikt. Als het fonologisch bewustzijn niet goed ontwikkeld is, kan het leerproces van het lezen en schrijven moeizamer verlopen.

Voor wie
De groepstraining ‘voorbereiding op lezen’ is bedoeld voor leerlingen uit groep 2, die moeite hebben met de voorbereidende vaardigheden voor het leren lezen en schrijven. Kinderen die dit moeilijk vinden, worden ook wel de risicokinderen voor lees- en schrijfproblemen genoemd.

Doel van de groep
De doelen van de groepstrainingen zijn:

• een sneller en succesvoller eindresultaat, want het werken in een groep vinden kinderen meestal leuk (kinderen leren graag met en van elkaar)
• het stimuleren van de motivatie en het zelfvertrouwen van het kind (sociaal-emotionele ontwikkeling)
• minder grote verschillen tussen leerlingen die het makkelijk leren en leerlingen die er meer moeite mee hebben.

Einddoelen
Na 8 weken kan de leerling:

• Auditieve analyse: trefwoorden herkennen, woorden verdelen in 2, 3 en 4 lettergrepen (klankgroepen), de eerste klank in een woord herkennen en korte woorden analyseren (boom = b-oo-m)
• Auditieve synthese: samengestelde woorden samenvoegen van 2 tot 3 woordstukjes tot een woord (deur-bel), woorden van meer klankgroepen (lettergrepen) samenvoegen tot een woord (ven-ster-bank) en korte woorden samenvoegen tot een woord (v-aa-s = vaas)
• Rijmen: horen of woorden rijmen of niet, woorden herkennen met dezelfde beginklank (beginrijm), actief rijmen op een aangeboden woord (overigens is rijmen geen voorwaarde om tot leren lezen te komen, maar het geeft wel een goed beeld van het kunnen spelen met klanken)
• Klankbewustzijn: de aandacht richten op de woordvorm los van de betekenis, beginklanken onderscheiden, actief woorden met eenzelfde beginklank bedenken en de in de training aangeboden letters zowel herkennen als actief benoemen.

De groep bestaat uit drie tot zeven leerlingen en wordt begeleid door een logopedist.

Het geoefende werk van thuis wordt besproken en beloond, gevolgd door een herhaling van het voorafgaande.

De leerlingen worden 5 minuten van tevoren verwacht. De groepsbehandeling duurt ongeveer drie kwartier. De ouders zijn tijdens de training niet aanwezig.

Opbouw

• Screening en selectie deelnemers door de leerkracht. De logopedist neemt vervolgens bij de geselecteerde leerlingen een onderzoek af om het startniveau te bepalen.
• Voorlichting voor ouders over de inhoud van het programma en de verwachtingen wat betreft het huiswerk.
• Training duurt 8 weken en vindt plaats op school.
• Evaluatie vindt plaats door het onderzoek te herhalen. Er volgt een eindverslag met de bevindingen van de afgelopen periode. Als de vorderingen onvoldoende zijn, wordt een advies over het nut van een vervolgcursus ofwel individuele vervolgbehandeling gegeven.

De logopedist geeft tips voor verdere optimalisering van de vaardigheden.

Oefening thuis

De leerling krijgt een speciale oefenmap met daarin leuk en gevarieerd oefenmateriaal.

Iedere sessie krijgt de leerling nieuw materiaal mee dat in de map wordt bijgevoegd.

Prijs op aanvraag